მთავარი » 2017»დეკემბერი»7 » ილია ჭავჭავაძე - რა ვაკეთეთ, რას ვშვრებოდით / ilia chavchavadze - ra vaketet, ras vshvrebodit
8:55 PM
ილია ჭავჭავაძე - რა ვაკეთეთ, რას ვშვრებოდით / ilia chavchavadze - ra vaketet, ras vshvrebodit
ერთხელ მე და პაპაჩემი ერთს ადგილს შევიყარენით; ჯერ, როგორც მოგეხსენებათ, მრავალჯერ დავამთქნარევით. მერე ვუთხარი: - პაპაჩემო! უწინდელი რამ გვაუწყეთ: რით ვიდიდეთ თავი ჩვენი, სახელი რით მოვიხვეჭეთ? მაგალითებრ, მაშინ, როცა მიიწურა ქართლის ბედი, როცა მოგვიკვდა ერეკლე, ის ჩვენის ქვეყნის იმედი, - რა ვაკეთეთ? რას ვშვრებოდით? - შენი მტერი!.. პირღიადა დავრჩით და ცას შევყუროდით. მერე, როს მეფე გიორგი დაჯდა შერყეულსა ტახტზედ, შინ თვისტომნი აუჯანყდნენ, წამოასხდნენ მტრადა თავზედ, - რა ვაკეთეთ? რას ვშვრებოდით? - ჩვენც ერთმანეთს გულმოდგინედ ვწეწდით და ვიწეწებოდით. მერე, როცა ემაგ წეწვით მეფეს საქმე გავუჭირეთ და ქვეყანას ერთგულობა ჩვენი ურცხვად დავუძვირეთ - რა ვაკეთეთ? რას ვშვრებოდით? - რუსეთისკენ სახვეწნელად გავრბოდით და გამოვრბოდით. მერე, როცა საწყალ მეფემ დაგვიყენა ლეკნი მცველად, - თვის ქონება სრულად დასდვა ჩვენის ქვეყნის დასახსნელად, - რა ვაკეთეთ? რას ვშვრებოდით? - მადლიერნი მუთაქაზედ ვიწექით და ვნებივრობდით. მერე, როცა მოკვდა მეფე, აიშალნენ მეფეთ ძენი და ერთმანეთის შურითა სულ ძირს დასცეს ქართლის ბჭენი, - რა ვაკეთეთ? რას ვშვრებოდით? - ჩვენც ლამაზად სულ ყველასა თვითო-თვითოდ ვღალატობდით. მერე, როცა დაქსაქსულნი უცხო ხალხმა ხელთა გვიგდო, ქართვლის ბედი ბურთსავითა სათამაშოდ წინ გაიგდო, - რა ვაკეთეთ? რას ვშვრებოდით? - ჩვენც ყაბახზედ ვაჟკაცურად ვჯირითობდით, ვბურთაობდით! მერე, როცა გაგვიჭირდა ყოფნა უცხო ხალხის ხელში, როს საშველად მოწვეულმა წაგვიჭირა თოკი ყელში, - რა ვაკეთეთ? რას ვშვრებოდით? - მაშინ მივხვდით, რომ ყველანი ერთს ტაფაში ვიწვებოდით. მერე, როცა ამ წვა-დაგვამ დღენი ჩვენი მოგვაწბილა; ტანჯვა ვეღარ ავიტანეთ, სინიდისმაც გაგვამხილა, - რა ვაკეთეთ? რას ვშვრებოდით? - შერცხვენილნი და დამწვარნი აქა-იქა ვჩურჩულობდით. მერე, როცა ეგ ჩურჩული შეგვიტყვეს თუ შეგვამჩნიეს, როცა ცხვრისა ფარასავით მოგვკრიბეს და შეგვამწყვდიეს, - რა ვაკეთეთ? რას ვშვრებოდით? - ფერმიხდილნი ბეზღობაში ერთმანეთს ვეჯიბრებოდით. მერე, როცა მაგ ბეზღობით ზოგმა თავი გადვირჩინეთ, ქვეყნისათვის ზრუნვა, ფიქრი ჩვენ თავიდამ ავიცდინეთ, - რა ვაკეთეთ? რას ვშვრებოდით? - მოვყევით და სიხარულით ყოველდღე ვბედოვლათობდით. მერე, როს ბეთოვლადობით საქმე ხელთ არ მოდიოდა, რაც რამ გვქონდა, სულ გავფლანგეთ, არარა შემოგვდიოდა, - რა ვაკეთეთ? რას ვშვრებოდით? - ერთმანეთს უსინიდისოდ მამულებს ვეცილებოდით. მერე, როცა მაგ ცილობით ერთმანეთი ჩვენ დავღუპეთ, ერთმანეთის მტრობით ჩვენს სახლს ცეცხლი ჩვენვე წავუკიდეთ, - რა ვაკეთეთ? რას ვშვრებოდით? - ჭკვიანურად იმ ცეცხლი წინ ვისხედით და ხელს ვითბობდით. მერე, როს ხელთ სათბობადაც ჩვენი სახლი აღარ ვარგდა, როცა დიდი და პატარა გაღარიბდა, გაღატაკდა, - რა ვაკეთეთ? რას ვშვრებოდით? - თვით შევსხედით მაღლა თაროს, დაბლა ყმებსა ტვინსა ვწოვდით. მერე, როცა ის ყმებიცა დროთა ბრუნვით ჩამოგვერთვნენ და ცხოვრების ჩვენის წყარო მაგ გზებითაც თითქო შესწყდნენ, - რა ვაკეთეთ? რას ვშვრებოდით? - მაგას, შვილო, ნუღარ მკითხავ... ვტიროდით, ვიხოცებოდით!.. მერე, როცა მაგ ტირილით ყმები აღარ დაგვიბრუნდა და ყმებისა მოშორების გულს ტკივილი დაგივყუჩდა, - რა ვაკეთეთ? რას ვშვრებოდით? - რაღაც ბანკი მოვიგონეთ და მასზედ ვლაზღანდარობით. მერე, როს საშვილიშვილოს ბანკს უმუხთლა თქვენში ერთმა: ჩემთვის ბანკი რა ჭკვააო, არ მომცაო შვილი ღმერთმა, - რა ვაკეთეთ? რას ვშვრებოდით? - „Наплечо“-ბა გვასწავლეო, მთავრობას ვეხვეწებოდით. მერე, როცა... - კიდევ როცა!.. - აქ გამიწყრა პაპაჩვენი: - შემაწუხე ამდენ კითხვით, „პოჟოლუსტა“, დამეხსენი! რა ვაკეთეთ? რას ვშვრებოდით? მას ვშვრებოდით, რომ თქვენსავით უსაქმოდ ვეხეტებოდით.
გამოხატეთ თქვენი აზრი მოცემული ლექსის შესახებ კომენტარის სახით!..
